Liên quan đến những lùm xùm xoay quanh việc hàng chục hộ dân sinh sống cạnh nhà máy luyện chì và khai thác, chế biến đá thạch anh (nhà máy luyện chì) ở thôn Bằng Lãng, xã Thượng Quan, huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn đang ngày đêm bất an về sức khỏe mà trước đó Gia đình và Xã hội đăng tải loạt bài viết, ngày 8/11/2024, PV đã có buổi làm việc với UBND huyện Ngân Sơn.
Cụ thể, chiều ngày 8/11/2024, trao đổi với PV Gia đình và Xã hội (chuyên trang điện tử của Báo Sức khỏe và Đời sống), ông Nguyễn Trọng Lăng – Chủ tịch UBND huyện Ngân Sơn – cho biết nhà máy luyện chì ở xã Thượng Quan đang dừng hoạt động sản xuất.
Trao đổi thêm với PV, ông Bế Văn Chúc – Chánh văn phòng UBND huyện Ngân Sơn thông tin, ngay sau khi báo chí phản ánh về nhà máy luyện chì của Công ty CP Khoáng sản Na Rì Hamico (hiện là Công ty TNHH Anh Vũ), huyện đã ra các văn bản chỉ đạo và thành lập đoàn kiểm tra. Những năm trước, UBND huyện Ngân Sơn và các đơn vị cũng nhiều lần kiểm tra.
Qua quá trình trao đổi, tiếp cận các văn bản được UBND huyện Ngân Sơn cung cấp, PV nhận thấy nhiều năm nay, nhà máy luyện chì ở thôn Bằng Lãng, xã Thượng Quan đã nhiều lần bị cơ quan chức năng nhắc nhở do vi phạm một số quy định về đất đai và môi trường.
Nhiều xỉ màu đen kịt được đổ ở ngoài môi trường mà trước đó PV ghi nhận được.
Cụ thể, ngày 23/6/2022, ông Nguyễn Trọng Lăng – Chủ tịch UBND huyện Ngân Sơn đã ký văn bản số 1566/UBND-TNMT gửi Công ty CP Khoáng sản Na Rì Hamico về việc yêu cầu không tự ý cuốc đất, đào đất trái phép.
Theo đó, nội dung văn bản nêu trên ghi rõ, ngày 14/6/2022, tổ liên ngành của UBND huyện Ngân Sơn phối hợp với UBND xã Thượng Quan tiến hành kiểm tra theo kế hoạch tại khu vực đồi Bằng Lãng, thuộc thôn Bằng Lãng. Qua kiểm tra phát hiện có hiện tượng cuốc, đào đất ngoài chỉ giới được giao đất thuộc Công ty CP Khoáng sản Na Rì Hamico quản lý. Tại thời điểm kiểm tra không phát hiện máy móc, phương tiện để phục vụ việc cuốc, đào đất. Tuy nhiên, qua làm việc, ông Mai Văn Thìn – đại diện Công ty TNHH Anh Vũ – cho biết việc cuốc, đào đất do đơn vụ thực hiện với mục đích lấy đất sửa chữa, cải tạo, bù đắp nền đường thuận tiện cho việc hoạt động của công ty.
Công ty TNHH Anh Vũ là đơn vị hợp tác sản xuất kinh doanh dự án nhà máy luyện chì với Công ty CP Khoáng sản Na Rì Hamico, do đó việc quản lý sử dụng đất đúng ranh giới, đúng mục đích là thuộc trách nhiệm của đơn vị. Do đó, UBND huyện Ngân Sơn yêu cầu Công ty CP Khoáng sản Na Rì Hamico có ý kiến với Công ty TNHH Anh Vũ dừng ngay các hoạt động tự ý cuốc, đào đất ở các vị trí ngoài chỉ giới được giao.
Toàn cảnh nhìn về nhà máy luyện chì ở thôn Bằng Lãng, xã Thượng Quan, huyện Ngân Sơn, Bắc Kạn.
Tương tự, UBND huyện Ngân Sơn cũng ban hành văn bản số 2670/UBND-TNMT gửi Công ty CP Khoáng sản Na Rì Hamico và Công ty TNHH Anh Vũ yêu cầu thực hiện nghiêm túc các quy định về đất đai, môi trường và các quy định liên quan khác.
Theo đó, ngày 15/9/2022, UBND huyện Ngân Sơn nhận được báo cáo số 270/BC-UBND xã Thượng Quan về việc kiểm tra khe nước có màu đen và khu đất ngoài chỉ giới mỏ được cấp phép của Công ty TNHH Anh Vũ ở thôn Bằng Lãng. Theo đó, nhà máy luyện chì tại thôn Bằng Lãng của Công ty CP Khoáng sản Na Rì Hamico được Công ty TNHH Anh Vũ hợp tác thực hiện sản xuất kinh doanh tại dự án nhà máy này.
Sau đó, Công ty TNHH Anh Vũ cho Công ty TNHH Kim loại màu Á Âu thuê lại nhà máy. Ngày 14/9/2024, ở khu vực nhà máy có hiện tượng nước đục màu đen chảy ra khe suối là do Công ty TNHH Kim loại màu Á Âu đang tập kết than cốc hạ xuống tại sân xưởng luyện chì, trước khi vận chuyển lên kho chứa thì gặp mưa to nên không xử lý kịp dẫn đến việc chảy tràn.
Đồng thời, tổ công tác tiến hành kiểm tra khu đất đồi, vị trí giáp ranh gần ống khói của nhà máy. Tại thời điểm kiểm tra không có các hoạt động đào bới, san ủi nhưng trên vị trí đất vẫn có hiện tượng bị đào bới ngoài chỉ giới và chuyển đi nơi khác, làm thay đổi hiện trạng.
Một số hình ảnh nhìn từ trên cao ở nhà máy luyện chì.
Với những nội dung trên, UBND huyện Ngân Sơn yêu cầu Công ty TNHH Anh Vũ và Công ty TNHH Kim loại màu Á Âu thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường theo đúng hồ sơ đã phê duyệt…
Có thể thấy, từ khi Công ty TNHH Anh Vũ thuê lại nhà máy luyện chì của Công ty CP Khoáng sản Na Rì Hamico đã để xảy ra nhiều lùm xùm liên quan đến môi trường, đất đai. Điều này tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe người dân sinh sống xung quanh nhà máy. Việc phát triển kinh tế giúp địa phương phát triển là tốt, tuy nhiên quá trong trình hoạt động, các đơn vị cần phải tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành và đặt môi trường và sức khỏe người dân lên hàng đầu.
Trước đó, ngày 17/10/2024, Gia đình và Xã hội có đăng tải bài viết: “Phó giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bắc Kạn nhận xét chủ nhà máy luyện chì ở xã Thượng Quan nói linh tinh, không thể chấp nhận”. Sau khi bài viết đăng tải, ngày 18/10/2024, ông Nông Bình Cương – Bí thư Huyện ủy Ngân Sơn – đã ký văn bản hỏa tốc số 1779-CV/HU chỉ đạo làm rõ nội dung phản ánh của báo chí.
Gia đình và Xã hội sẽ tiếp tục thông tin.