Trẻ suy tuyến thượng thận do uống thuốc đông y không rõ nguồn gốc
Từ nhỏ, bé H.Đ.H (5 tuổi, ở Hà Nội) có tình trạng kém ăn, chậm tăng cân. Được bạn bè giới thiệu, mẹ bé tự tìm mua thuốc đông y gia truyền với mong muốn hỗ trợ tăng cân cho con.
Sau 3 tháng sử dụng, bé H tăng được khoảng 0,5kg. Tuy nhiên, khoảng 1 tháng trở lại đây, toàn thân bé xuất hiện tình trạng mọc lông bất thường, đặc biệt ở các vùng mặt, vai, cánh tay, lưng và chân. Ngoài ra, da của trẻ cũng sạm hơn, mặt tròn hơn.
Trẻ mọc lông bất thường ở nhiều vùng trên cơ thể sau khi uống thuốc đông y hỗ trợ tăng cân. Ảnh: PKCC.
Lo lắng cho sức khỏe của con, người nhà đã cho trẻ đi khám tại Phòng khám Đa khoa Medlatec Tây Hồ. Tại đây, sau khi tiến hành khai thác tiền sử và thăm khám lâm sàng, bác sĩ chỉ định các kỹ thuật cận lâm sàng cần thiết phục vụ chẩn đoán.
Kết quả định lượng cortisol (hormone tuyến thượng thận) trong máu lúc 9h sáng của bé giảm thấp: 56,9 nmol/L (mức bình thường: 140 – 700 nmol/L). Bác sĩ chẩn đoán xác định bệnh nhi bị suy tuyến thượng thận do thuốc, được kê đơn điều trị ngoại trú và hẹn lịch tái khám.
Theo ThS.BS Ngô Thị Cam – Chuyên khoa Nhi, Phòng khám Đa khoa Medlatec Tây Hồ, cortisol là một hormone do tuyến thượng thận tiết ra, có tác dụng điều hòa chuyển hóa đường trong cơ thể và chống lại các stress.
Corticoid là một chất kháng viêm mạnh, thường có trong thành phần của nhiều loại thuốc điều trị các bệnh lý của các chuyên khoa, như thuốc nhỏ, xịt trong tai mũi họng; thuốc bôi trong da liễu; thuốc uống chống viêm trong nhiều bệnh lý và các thuốc không có nguồn gốc rõ ràng với quảng cáo giúp trẻ ăn ngon, tăng cân.
Việc sử dụng các chế phẩm corticoid liều cao, kéo dài không theo chỉ dẫn của bác sĩ có thể gây ra những tác dụng phụ trên nhiều hệ cơ quan khác nhau như: Gây phù, tăng huyết áp; tăng nguy cơ nhiễm trùng da, mỏng da, rạn da, dễ bầm tím, mụn trứng cá; teo cơ, loãng xương, chậm phát triển ở trẻ em; rối loạn cảm xúc, trầm cảm.
Bên cạnh đó, tăng nguy cơ mắc đái tháo đường, rối loạn mỡ máu; viêm loét dạ dày – tá tràng; suy giảm miễn dịch nên dễ nhiễm trùng cơ hội, giảm hiệu quả và tăng nguy cơ của vaccine; đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp…
Đặc biệt, khi dừng thuốc đột ngột có thể gây ra tình trạng suy thượng thận cấp – đây là tình trạng cấp cứu có khả năng tử vong nếu không được xử trí kịp thời.
Thận trọng với thói quen tự bổ sung thuốc cho con
Theo các bác sĩ, hiện nay, nhiều bậc phụ huynh thường có thói quen tự mua thuốc để điều trị bệnh tại nhà cho con mà không theo hướng dẫn cụ thể của bác sĩ. Đây là một sai lầm khiến tình trạng trẻ nhập viện vì biến chứng do sử dụng corticoid khá cao.
Thận trọng khi tự ý bổ sung thuốc đông y không rõ nguồn gốc cho con. Ảnh minh họa.
Đáng chú ý, với quan niệm thuốc đông y làm từ thảo dược, lành tính nên người bệnh có xu hướng tự dùng thuốc kéo dài mà không có sự kiểm soát của thầy thuốc, dẫn đến phụ thuộc thuốc, nghiện thuốc, tổn thương gan, thận cùng các cơ quan khác.
Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ nhỏ. Theo đó, không ít người khi thấy con ốm yếu, suy dinh dưỡng đã mua các loại thuốc thảo dược, thuốc đông y được quảng cáo như “thần dược” để con bồi bổ cơ thể. Thế nhưng, trẻ em là đối tượng đặc biệt nhạy cảm và cần cân nhắc kỹ trước khi sử dụng bất kỳ một loại thuốc hay thực phẩm chức năng nào.
Nếu sử dụng dược liệu cho trẻ một cách tùy tiện, không rõ nguồn gốc, thành phần, theo lời mách bảo hay theo người không có chuyên môn, không những không mang đến lợi ích sức khỏe mà còn gây hại cho trẻ và cả sự phát triển sau này của trẻ.
Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo, người dân cần phải ý thức rõ, thuốc dù là tân dược hay thuốc đông dược không thể sử dụng tùy tiện, mà phải được khám và sử dụng theo kê đơn của bác sĩ.
Bên cạnh đó, lưu ý với các sản phẩm thuốc gắn mác thuốc đông y với tác dụng tăng cân, trị biếng ăn, giảm nhanh các triệu chứng viêm họng, ho, viêm da, giảm đau, sưng khớp… bởi chúng có thể bị trộn lẫn corticoid, rất nguy hại với sức khỏe.