1. Đàn ông cũng có giai đoạn “mãn kinh”?
Sự biến động của bất kỳ loại hormone nào ở cả hai giới đều dẫn đến những thay đổi lớn nhỏ và ít nhiều gây ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống. Nhiều người biết mãn kinh là một trong những giai đoạn thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ nhưng ít người nhận ra rằng đàn ông cũng trải qua một giai đoạn tương tự trong cuộc đời được gọi là mãn dục nam.
Mãn dục nam là sự thay đổi hormone liên quan đến lão hóa ở nam giới, khi nồng độ testosterone bắt đầu giảm dần sau tuổi 40.
Cũng có phần giống như hội chứng mãn kinh ở phụ nữ, tình trạng mãn dục nam (andropause) là khi lượng hormone thấp làm ảnh hưởng tới nhiều cơ quan và chức năng trong cơ thể nam giới, đặc biệt sau độ tuổi 50. Andropause theo tiếng Hy Lạp cũng đề cập đến các loại hormone bị ảnh hưởng, được gọi là nội tiết tố androgen. Androgen là một nhóm hormone chịu trách nhiệm cho sự phát triển và chức năng tình dục của nam giới. Các androgen chính là testosterone và androstenedione.
Sự biến động của hormone này thường là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa ở nam giới, mặc dù nó thường phát triển dần dần hơn những thay đổi xảy ra ở phụ nữ, tức là sự sụt giảm đột ngột trong quá trình sản xuất hormone.
2. Các dấu hiệu cảnh báo mãn dục nam
Bởi vì sự khởi phát mãn dục nam thường diễn ra từ từ (đôi khi kéo dài hàng chục năm), nên khó có thể xác định được tình trạng và các dấu hiệu cảnh báo thường nhầm lẫn đối với các tình trạng và yếu tố sức khỏe khác.
PGS.TS Nguyễn Quang – Giám đốc Trung tâm Nam học, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức cho biết: Mãn dục nam giới hay còn gọi là suy tuyến sinh dục khởi phát muộn LOH hay hội chứng suy giảm testosterone do tuổi tác TDS.
Đây là một hội chứng lâm sàng và sinh hóa kết hợp với tuổi cao, biểu hiện các triệu chứng của các cơ quan đích và suy giảm nồng độ testosterone trong huyết thanh (bình thường lượng testosterone máu là 10 – 35 nanomol/lít). Tình trạng này có thể gây tổn hại có ý nghĩa đến chất lượng cuộc sống và ảnh hưởng bất lợi đến chức năng của nhiều hệ cơ quan.
Một số triệu chứng phổ biến nhất của thời kỳ mãn dục nam bao gồm:
- Thay đổi ham muốn và hoạt động tình dục
- Rối loạn cương dương
- Sưng vú và khó chịu
- Vấn đề sinh sản
- Giảm chiều cao
- Thiếu năng lượng và động lực
- Thay đổi tâm trạng
- Rối loạn giấc ngủ
- Giảm khối lượng cơ bắp
- Tăng cân không rõ nguyên nhân
Một số nam giới cũng báo cáo các triệu chứng tương tự thường gặp ở phụ nữ mãn kinh, chẳng hạn như đổ mồ hôi ban đêm và bốc hỏa.
3. Cách giải quyết những vấn đề mãn dục nam
Mãn dục nam diễn ra theo quy luật tự nhiên nhưng cũng có biện pháp để quá trình ấy diễn ra chậm hơn và giảm các triệu chứng do mãn dục gây ra. Tuy nhiên, không phải nam giới nào có testosterone giảm cũng là bước vào tuổi mãn dục, hay nam giới cao tuổi nào cũng giảm testosterone.
Nam giới sau tuổi 40 tự nhiên cảm thấy mệt mỏi thường xuyên, làm việc giảm sút, hay cáu gắt, bực bội vô cớ, tăng cân, giảm cơ bắp, rụng tóc, đi kèm với những thay đổi trong chuyện phòng the như giảm ham muốn, rối loạn cương dương,… có thể là những dấu hiệu cảnh báo tuổi mãn dục nam đã đến. Nam giới cần thực hiện những biện pháp sau đây để đối phó với tình trạng mãn dục nam:
3.1 Thay đổi lối sống
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn uống cân bằng, đầy đủ dưỡng chất để bồi dưỡng cho cơ thể một cách hợp lý. Nên ăn uống cân bằng, đa dạng các nhóm thực phẩm: protein, carbohydrate, chất béo, các vitamin và khoáng chất . Bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, cholesterol và đường tinh luyện.
- Tập thể dục thường xuyên: Nam giới nên tăng cường vận động để có nền tảng thể lực tốt, đẩy lùi các dấu hiệu của rối loạn chuyển hóa và các triệu chứng do mãn dục gây ra. Tập luyện ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp tăng cường sức khỏe tổng thể, cải thiện lưu thông máu và chức năng sinh lý.
- Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hormone testosterone, giúp duy trì ham muốn tình dục. Cần sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý.
- Quản lý căng thẳng: Nam giới cần tìm cách tránh stress vì căng thẳng có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh sức khỏe, bao gồm cả chức năng sinh lý.
Quản lý căng thẳng và duy trì hoạt động tình dục giúp nam giới lớn tuổi luôn gắn kết với bạn đời.
3.2 Liệu pháp thay thế hormone
Việc bổ sung các testosterone cho cơ thể kịp thời sẽ giúp các triệu chứng có thể phục hồi, lúc đầu cho kết quả tốt như sức sống trở lại, cuộc sống vui vẻ, yêu đời hơn, chuyện “chăn gối” cũng được cải thiện. Bổ sung testosterone giúp cải thiện các triệu chứng mãn dục nam như giảm ham muốn, rối loạn cương dương, giảm mật độ xương. Liệu pháp thay thế hormone testosterone chỉ được thực hiện khi có sự chỉ định bác sĩ chuyên khoa và theo dõi suốt quá trình.
3.3 Nam giới tuổi mãn dục vẫn nên duy trì đời sống tình dục
Nam giới tuổi trung niên vẫn nên duy trì đời sống tình dục đầy đủ, tùy theo khả năng của từng người, sao cho phù hợp, thoải mái, đảm bảo sức khỏe, không gắng sức quá nhiều. Nếu có những vướng mắc hoặc thay đổi thì nên chia sẻ với bạn tình để cùng tìm hướng giải quyết.
Sự thăng hoa trong tình dục cần có sự cảm thông với nhau, hòa hợp giữa nhu cầu của bản thân và đối tác. Tuyệt đối không được chê bai, chỉ trích hay có thái độ coi thường đối phương vì chỉ cần bị chi phối bởi ngoại cảnh thì sự cương dương cũng bị ảnh hưởng và khó để sinh hoạt tình dục thỏa mãn được.
Khi thấy có những biểu hiện của mãn dục nam diễn ra mạnh mẽ, cần đi khám nam khoa để được bác sĩ tư vấn. Không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định của thầy thuốc, tránh tiền mất tật mang.