Dưới đây là một số dược liệu có khả năng giúp tăng cường trí nhớ bao gồm:
1. Đông trùng hạ thảo hỗ trợ tăng cường trí nhớ
Đông trùng hạ thảo vị ngọt, tính ấm; có công dụng bổ hư tổn, ích tinh huyết… là một trong những dược liệu nổi tiếng của y học cổ truyền, thường được dùng để chữa chứng hay quên do thận hư.
Tác dụng dược lý của đông trùng hạ thảo hết sức phong phú, trong đó có tác dụng trấn tĩnh, tăng cường sựchú ý và nâng cao năng lực ghi nhớ. Có thể dùng dưới dạng thô hoặc dạng đã bào chế như viên nang, thuốc nước, thuốc bột…
Khi dùng dưới dạng thô, người ta thường chế biến đông trùng hạ thảo thành các món ăn – bài thuốc cùng với thịt vịt, ba ba, tôm nõn, thịt lợn nạc…
Hồ đào nhân là một trong những vị thuốc có lợi cho việc cải thiện trí nhớ.
2. Hồ đào nhân
Hồ Đào nhân có vị ngọt, tính ấm; có công dụng bổ thận cố tinh, ôn phế chỉ khái, ích khí dưỡng huyết, bổ não ích trí, nhuận tràng thông tiện.
Hồ đào nhân có giá trị dinh dưỡng rất cao, cứ mỗi 100g có chứa 58 – 74g chất béo, chủ yếu là các acid béo không no, 18g chất đạm, 10g chất vô cơ, nhiều loại vitamin như B1, B2, C, E; các nguyên tố vi lượng như Ca, P, Fe, Zn, Mg và một lượng lớn photpholipid, lysine rất cần cho cấu trúc và hoạt động của não bộ.
Do đó, hồ đào nhân là một trong những thực phẩm – vị thuốc rất có lợi cho việc cải thiện khả năng ghi nhớ. Cách dùng đơn giản là kiên trì ăn hàng ngày 1 – 2 trái hồ đào hoặc dùng 30g hồ đào nhân nấu cháo ăn cùng với gạo tẻ.
3. Long nhãn
Long nhãn có vị ngọt, tính ấm; công dụng ích tâm tỳ, bổ khí huyết, kiện não ích trí.
Y thư cổ Khai bảo bản thảo cho rằng, long nhãn có khả năng “quy tỳ nhi ích trí” (bổ tỳ mà có ích cho trí tuệ). Sách Bản thảo cương mục cũng viết: “Long nhãn khai vị ích tỳ, bổ hư trường trí” (long nhãn kiện tỳ vị, bồi bổ hư nhược và làm khỏe tinh thần).
Nghiên cứu hiện đại cho thấy, long nhãn có khả năng điều chỉnh hoạt động của vỏ não và cải thiện khả năng ghi nhớ. Để phòng chống tích cực chứng “kiện vong”, dân gian thường dùng long nhãn 500g, đường trắng 500g, nấu thành cao đặc, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 10 – 15 ml.
4. Nấm linh chi
Nấm linh chi có vị ngọt, tính bình; có công dụng dưỡng tâm an thần, ích khí bổ huyết, tư bổ cường tráng, kiện não ích trí, được mệnh danh là “tiên thảo” (cỏ tiên).
Nghiên cứu lâm sàng hiện đại cho thấy, linh chi có khả năng hỗ trợ trị liệu rất tốt đối với những bệnh nhân tâm căn suy nhược (suy nhược thần kinh), thất miên (mất ngủ), kiện vong (hay quên)… do tâm tỳ hư nhược.
Nấm linh chi thường được dùng dưới dạng linh chi thô 3 – 6g, hãm uống thay trà, mỗi ngày 2 lần hoặc các dạng đã được bào chế như viên nang, trà tan, cao lỏng, thuốc nước… theo chỉ định của thầy thuốc.
Nấm linh chi có khả năng hỗ trợ trị liệu rất tốt đối với chứng hay quên, giúp tăng cường trí nhớ.
5. Nhân sâm
Nhân sâm vị ngọt, tính ấm; có công dụng đại bổ nguyên khí, định tâm ích trí, là vị thuốc – thực phẩm đứng đầu trong nhóm dược liệu có công dụng bổ khí.
Nghiên cứu hiện đại cho thấy, nhân sâm có khả năng cải thiện chuyển hóa của tổ chức não, hưng phấn và tăng cường tính linh hoạt của hệ thần kinh, nâng cao khả năng ghi nhớ. Bởi vậy, nhân sâm cũng là một trong những thực phẩm – thuốc rất hữu ích cho việc làm tăng trí nhớ, phòng chống suy nhược thần kinh và chứng hay quên do khí huyết suy nhược.
Nhân sâm thường được dùng dưới nhiều dạng như trà sâm, rượu sâm, viên nang, cao lỏng, món ăn – bài thuốc…
6. Liên nhục (hạt sen)
Hạt sen vị ngọt, tính bình; có công dụng bổ tỳ chỉ tả, ích thận cố tinh, dưỡng tâm an thần.
Y thư cổ Thần nông bản thảo kinh viết: “Liên nhục, bổ trung, dưỡng thần, ích khí lực, trừ bách bệnh, cửu phục khinh thân nãi lão” (hạt sen bổ tỳ vị, có lợi cho thần khí, trừ được trăm bệnh, dùng lâu làm nhẹ người và kéo dài tuổi thọ).
Hạt sen thường được dùng dưới dạng chế biến thành các món ăn – bài thuốc như mứt sen, chè hạt sen, cháo hạt sen…
7. Kỷ tử
Kỷ tử vị ngọt, tính bình; có công dụng tư bổ can thận, làm sáng mắt và nhuận tràng.
Dân gian thường dùng kỷ tử để phòng chống chứng hay quên và tăng cường trí nhớ, bằng cách lấy kỷ tử 30g, não dê 1 bộ, đem hấp cách thủy ăn. Hoặc lấy kỷ tử 10g, hoài sơn 30g, não lợn 1 bộ, hấp cách thủy ăn. Hoặc kỷ tử 20g, hồng táo 6 quả, trứng gà 2 quả, tất cả đem nấu chín, sau đó bóc bỏ vỏ trứng rồi đun thêm 15 phút nữa là được, chế thêm gia vị ăn nóng, mỗi tuần 2 lần.
ThS. BS Hoàng Khánh Toàn