Những người acid uric cao không phải kiêng thịt hoàn toàn mà cần chú ý đến loại thịt nào nên ăn và không nên ăn cũng như số lượng, thời điểm ăn phù hợp…
1. Ảnh hưởng của thịt đến sức khỏe người có acid uric cao như thế nào?
Hàm lượng acid uric trong thịt tương đối cao hơn rau, ngũ cốc và các thực phẩm khác. Acid uric trong cơ thể có liên quan mật thiết với purine , chất chuyển hóa cuối cùng của purine là acid uric nên người ta thường nói rằng cần tránh ăn thực phẩm có hàm lượng purine cao nhưng tổng lượng purine trong cơ thể không phải đều do thức ăn cung cấp.
80% trong số đó là purine nội sinh do chính cơ thể tiết ra và chỉ khoảng 20% là purine ngoại sinh thu được từ thực phẩm. Nếu đang dùng thuốc điều trị bệnh gout hoặc không phải trong giai đoạn gout cấp tính , thì có thể ăn một hai miếng thịt cũng không ảnh hưởng gì đến sức khỏe.
Người có acid uric cao vẫn có thể ăn thịt.
Hàm lượng purine cao trong thịt phần lớn có trong cá, tôm, cua và gan động vật, chất purine trong thịt gia cầm, gia súc thấp hơn một chút. Do đó, đối với những bệnh nhân có hàm lượng purine cao có thể ăn thịt gia súc một cách thích hợp và cố gắng tránh cá, tôm, cua, gan động vật. Hàm lượng purine trong thịt mỡ, bụng lợn và nội tạng động vật trong thịt tương đối cao nên tốt nhất nên chọn thịt nạc để ăn, chẳng hạn như thịt lưng, thăn mềm mà không bị dai.
Lượng thịt ăn hàng ngày bình thường tốt nhất là 45 – 70 g, tức là khoảng một miếng thịt có kích thước bằng lòng bàn tay. Đối với bệnh nhân acid uric cao, nếu không bị cơn gout cấp tính, có thể ăn một lượng thịt bình thường.
Nếu lượng acid uric trong máu được kiểm soát tốt thì ăn một số thịt gia cầm, gia súc cũng không sao, cũng có thể ăn một số hải sản có hàm lượng purin thấp như sứa, hải sâm. Một số loại cá là thực phẩm có hàm lượng purine trung bình như cá quýt, cá ngừ, cá hồi, cá chẽm, lươn…
Hàm lượng purine trong các loại cá này nằm trong khoảng 100 mg/100 g và có thể ăn ở mức độ vừa phải. Một số loại cá có hàm lượng purine trung bình cao như: cá tuyết, cá kiếm, bào ngư, cá diếc, purine nằm trong khoảng 150 mg/100 g nên có thể ăn ít hơn. Tránh ăn các loại cá có hàm lượng purine cao, chẳng hạn như cá đối, cá chim, mực, hàu, cá thu đao, cá mòi, cá đuôi tóc, cá đuôi trắng, cá khô, tôm cỏ, hàu và nghêu.
Ngoài ra còn có một số thực phẩm thịt chế biến không nên ăn, chẳng hạn như thịt xông khói, xúc xích và các sản phẩm khác có hàm lượng muối quá cao như giăm bông, thịt viên và các loại thịt khác có thêm chất bảo quản.
Chú ý đến cách chế biến thịt, tốt nhất nên sử dụng cách nấu như hấp, luộc, hầm, tránh các phương pháp sử dụng nhiều dầu và nhiệt độ cao như chiên, rán, xào.
2. Người có acid uric cao khi ăn uống cần chú ý gì?
Kiểm soát tổng lượng calo: Bệnh nhân gout nên duy trì hoặc đạt cân nặng ổn định, phải kiểm soát được tổng lượng calo ăn vào mỗi ngày, tổng lượng thức ăn ăn vào thấp hơn chế độ ăn bình thường khoảng 10%, không ăn quá nhiều bữa phụ, không ăn quá nhiều hoặc ăn quá no mỗi bữa.
Chế độ ăn ít protein : Bệnh nhân gout nên cung cấp 0,4 đến 0,5 g protein cho mỗi kg trọng lượng cơ thể, tổng lượng protein hàng ngày được kiểm soát ở mức khoảng 40 g, hạn chế ăn cá và các loại đậu một cách thích hợp.
Hạn chế ăn chất béo : Người bệnh gout nên ăn tổng lượng chất béo mỗi ngày khoảng 50 g, chú ý ăn dầu thực vật, hạn chế ăn mỡ động vật.
Tập trung vào thực phẩm chứa nhiều carbohydrate: Thành phần chính của cơm, mì, ngũ cốc là carbohydrate, vì vậy người bệnh gout nên chú trọng những thực phẩm này trong khẩu phần ăn hàng ngày để đảm bảo cung cấp lượng calo.
Tránh uống rượu, hạn chế uống cà phê, ca cao: Rượu có thể khiến bệnh gout tấn công và khiến bệnh nặng thêm, người bệnh gout tuyệt đối cấm uống rượu và không nên uống quá nhiều cà phê, ca cao.
Duy trì đủ lượng vitamin B và C: Vitamin B và C rất giàu trái cây, rau quả, ăn cam quýt và táo sau bữa ăn hàng ngày, đồng thời ăn nhiều rau lá xanh trong bữa ăn có thể đảm bảo cơ thể có đủ vitamin B, vitamin C.
Tránh thực phẩm chứa nhiều purine: Thực phẩm chứa nhiều purine bao gồm nội tạng động vật, cá, tôm, nghêu, thịt bò và thịt cừu, đậu Hà Lan… Người bệnh gout nên ăn càng ít hoặc càng ít càng tốt. Bệnh nhân gout nên ăn nhiều thực phẩm có hàm lượng purine thấp như sữa, trứng, bánh mì, dưa chuột, cà chua… để giảm lượng purine ngoại sinh xâm nhập vào cơ thể và hạ nồng độ acid uric trong máu.
Mặc dù hầu hết các loại thịt đều chứa purine nhưng thông tin những bệnh nhân có lượng acid uric cao không nên ăn thịt là không thực tế, vì thịt chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể con người và khó thay thế bằng các thực phẩm khác. Người có lượng acid uric cao cũng cần ăn thịt một cách thích hợp trong cuộc sống hàng ngày.
Vì vậy, người có lượng acid uric cao nói chung có thể ăn thịt nhưng phải chú ý kiểm soát lượng, tốt nhất không nên quá 200 g mỗi ngày. Riêng nội tạng động vật và hải sản, hai loại thịt này đều có lượng acid uric cao, người bệnh phải tuân thủ nghiêm ngặt, không nên ăn để ngăn chặn lượng lớn purine chuyển hóa thành lượng lớn acid uric sẽ khiến tình trạng bệnh nặng thêm.
3. Tham khảo 3 loại thịt nên ăn khi bị acid uric máu cao
Người có acid uric cao nên chọn lượng thịt và loại thịt phù hợp với cơ thể.
Thịt nạc: Mặc dù thịt nạc chứa hàm lượng purine cao hơn nhưng lại thấp hơn nhiều so với hải sản và gan động vật. Vì vậy, đối với những người có lượng acid uric cao có thể chọn ăn số lượng hợp lý như thịt lợn nạc, thịt bò nạc…
Điều đáng chú ý là khi ăn thịt nạc, nên tránh ăn thịt mỡ càng nhiều càng tốt, vì thịt mỡ không chỉ khiến con người dễ tăng cân, tăng gánh nặng cho cơ thể mà còn có hàm lượng purine cao hơn.
Thịt gia cầm: Như gà, vịt, ngỗng, loại thịt này có hàm lượng chất béo ít hơn, hàm lượng cholesterol thấp hơn, ăn không dễ khiến cơ thể béo lên, giúp giảm bớt gánh nặng cho cơ thể, đồng thời còn có thể cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Lưu ý, không nên ăn da gia cầm, vì hàm lượng mỡ trong da gia cầm tương đối cao, dễ dẫn đến béo phì và không có lợi cho sự ổn định của acid uric.
Cá: Nên ăn một số loại cá thông thường như cá trắm cỏ, cá chép và hạn chế ăn cá biển.
BS. Trần Đăng Tài